3BLD OP/OP

Ja, je kunt ook de 3x3 oplossen zonder te kijken! En dat kun je nog leren ook. Er is namelijk een speciale manier voor. Die manier heet Old Pochman (OP) En met die manier hoef je echt niet uit je hoofd te leren waar alle kleurtjes zijn. Je maakt namelijk tijdens het onthouden een aantal letters, zoals hier:  WP GB GX MF H, ME VW PF HA NT IG C. HOE KUN JE DAT OOIT ONTHOUDEN!!!? Daar is een leuke manier voor. Als je bijvoorbeeld OW SL moet onthouden, maak je daar woorden van, dus bijvoorbeeld Onderwater Sleutel. Dan kies je een kamer in je huis uit, waarin je in gedachten een vissenkom hebt met een sleutel erin. Dat kun je veel makkelijke onthouden. Maar hoe kom je aan die letters? En wat betekenen ze? Dat ga ik proberen uit te leggen.

 

Formules en Stickernamen

Nee, nu niet afhaken als je 'Formules' ziet staan! Er zijn namelijk maar 3 formules die je moet kennen (hiervoor gebruik ik de officiële notatie, zie 3x3):

1.      R U' R' U' R U R' F' R U R' U' R' F R 

2.      R U R' U' R' F R2 U' R' U' R U R' F'

3.      R U R' F' R U2 R' U2 R' F R U R U2 R' U'  (je kunt ook R U' R' U' R U R D R' U' R D' R' U2 R' U' gebruiken)

*Als je CFOP hebt geleerd met alle PLL formules, is de kans groot dat je deze drie formules al kent: de eerste is een Y-perm, maar zonder de eerste en de laatste draai (een Y-perm is F R U' R' U' R U R' F' R U R' U' R' F R F'), de tweede formule is een T-perm, en de derde formule is een R-perm.*

Wist je trouwens dat je een bepaald blokje kunt aanwijzen door middel van 3 letters? Bijvoorbeeld met LUB. Wat betekent dat? Denk daar maar eens over na. 

Kijk eens naar de eerste letter, de L. Als je L doet, draai je de linkerkant. En de tweede letter, U, is de bovenkant. En de derde letter, B, iss de achterkant. LUB is dus Links Boven en Achter. Nu is er een blokje dat én op de linkerkant, én op de bovenkant, én op de achterkant van de kubus zit. Welk blokje is dat? Nou, precies op het blokje LUB! En ik neem aan dat je wel kunt vinden waar LUB nu zit, en anders moet je het nog maar eens goed bekijken. En randblokjes dan? Misschien heb je wel in de gaten dat je namelijk altijd op een hoek uitkomt. Dus hoe doe je een randblokje? Bijvoorbeeld: RB is een randblokje, namelijk dat randblokje waar Rechts en Achter samenkomen. En maakt de volgorde van de letters uit? Een beetje. Als je alleen een blokje wilt aanwijzen niet. Dan is LUB hetzelfde als ULB of BLU. Maar als je een sticker (of bij een stickerloze kubus een kleur) wilt aanwijzen wel. Als je met LUB een sticker bedoelt, dan zoek je eerst op welk blokje het is. Dat kun je inmiddels. En nou wil je de sticker van dat blokje aanwijzen die op het linkervlak zit. Dan maakt de volgorde wel uit, want dan moet L als eerst! 

Samenvatting: Er zijn maar 3 formules nodig, die je misschien zelfs al wel kent. Ook kun je blokjes en stickers aanwijzen. Dat doe je bij hoekblokjes met 3 letters, en met randblokjes met 2 letters. Als je een blokje wilt aanwijzen maakt de volgorde niet uit. Bij een bepaalde sticker wel. Dan moet de eerste letter overeenkomen met het vlak waar die sticker op zit. Dus LUB is hetzelfde blokje als UBL, BUL en LBU, maar LUB is alleen dezelfde sticker als LBU, en niet als UBL, BUL, BLU en ULB. Hetzelfde geldt voor randblokjes. De enige manier om sticker RB aan te wijzen met letters is RB, en BR is alweer een andere sticker.

 

Wat heb je aan deze info?

Goede vraag, al zeg ik het zelf!   ‾\_(ツ)_/ ‾  

Heb je de formules al eens geprobeerd? Vast wel. Heb je ook gekeken naar wat ze doen met de blokjes op de kubus? Zo niet, verspil je tijd daar niet aan en lees gewoon de uitleg! Hiervoor is het wel handig om te weten hoe je stickers etc. aanwijst met letters.

Formule 1 is voor twee dingen nodig:

1. Om mee te racen (daarvoor gebruiken we hem nu even niet :-) )

2. Om de hoekblokjes mee op te lossen. (daarvoor wel)

Formule 2 is voor een ding nodig:

De randblokjes oplossen

Formule 3 is niet altijd nodig, maar dat leg ik later wel uit.

Maar hoe los je alle hoeken op met 1 formule? Daarvoor moet je weten wat die formule doet: Hij wisselt sticker LUB om met sticker DFR, dus wat eerst DFR was is nu LUB, en wat nu DFR is, was eerst LUB. (hierbij letten we niet op wat hij met de randen doet, want daarvoor is Formule 3). En Formule 2 wisselt sticker UR om met sticker UL (hierbij letten we niet op wat hij met de hoeken doet, want daarvoor is Formule 3).

Met deze info kun je ook sticker LUB omwisselen met sticker DFL in plaats van DFR. Hoe dan? Het antwoord is heel eenvoudig: Zorg ervoor dat je DFL op de plaats van DFR krijgt zonder LUB van zijn plaats te halen. Dit kan door een setup: D. Als je dan Formule 1 doet, en daarna de weer die setup D terug doet, dus met D', heb je LUB omgewisseld met DFL. En wil je LUB omdraaien met RUB? Dan doe je setup R' F. Dit zorgt ervoor dat wat eerst RUB was nu DFR is. Doe dan de formule, en doe R' F terug, dus F' R.

Nu heb ik een kleine opdracht om te zien of je het tot nu toe hebt begrepen: 

1. Zorg dat je kubus opgelost is.

2. Draai hem nu zo in de war: D' F U' F' D F U F'

3. Probeer hem nu op te lossen door steeds LUB om te wisselen met de sticker waar die moet komen.

Gelukt? Mooi! Zo niet, dan zal ik hier uitleggen hoe je daarbij na moet denken. Kijk eerst naar LUB. Dat is nu als het goed is een sticker die moet naar FDL. Zet dus eerst FDL in DFR. Dat kan door F2 R'. Misschien had jij dat gedaan door L D2. Waarom kan dat niet? Omdat dat ervoor zorgt dat LUB uit zijn positie is, en dat moet niet. Onderaan kun je een lijst met setups vinden voor elke sticker. Nu je F2 R' hebt gedaan, doe je Formule 1. Daarna doe je R F2, want je moet F2 R' ongedaan maken. Nu zie je dat FDL is opgelost. Let er niet op dat er 2 randblokjes (UL en UB) van plaats zijn verwisseld. Kijk eerst weer naar LUB. Want die is nog steeds niet opgelost. Waar moet die dan heen? Precies: naar RDF! Hoe krijg je die in DFR? Dat is namelijk hetzelfde blokje! Probeer eens: R F. Zit LUB nog goed? Ja toch? Nou, dan was dat goed. Dan doe je nu Formule 1, en dan R F terug, dus F' R'. Als het goed is heb je nu je kubus weer opgelost, want alle hoeken zijn nu goed. Maar die twee randen waren toch verwisseld? Ja, maar dat gebeurt elke keer als je de formule doet, dus na een even aantal keer die formule, zijn ze weer goed.

Los je kubus weer op als die niet is opgelost, en doe D' R U' R' D R U R'. Kijk nu eens goed naar LUB. We zitten met een probleempje: LUB is opgelost! Wat moeten we nu? Nou, als LUB is opgelost, mag je zelf kiezen wat je doet, maar toch niet helemaal. Een klein beetje zelf kiezen. Kies nu namelijk een onopgeloste sticker. Als je slim bent, kies je DFR, want die is niet opgelost en je hoeft dan geen setup te doen. En begin gewoon alsof LUB naar DFR moet. Dus doe de formule. Nu heb je niks opgelost, maar wel ervoor gezorgd dat LUB ergens heen moet! Waarheen dan? Naar DBR! Probeer nu de rest zelf eens.

Oplossing: DBR kan in DFR gezet worden door D'. Dan de formule, en dan D. Nu moet LUB in LUF. Die kan in DFR gezet worden met F' D. Daarna is DFR aan de beurt, waar geen setup voor nodig is. Misschien heb je wel door dat DFR er nu twee keer in voorkomt: DFR-DBR-LUF-DFR. Inderdaad. En hoe komt dat? Omdat je daar een zogenaamde 'new cycle' begon. Dat betekent dat LUB opgelost was, en toen koos je een onopgeloste sticker: DFR. Van daaruit kun je verder gaan, totdat je weer terug komt op hetzelfde BLOKJE als DFR, niet per se dezelfde sticker, maar in elk geval hetzelfde blokje. Maar waarom? Dat komt omdat je met die eerste DFR hem niet oploste, maar alleen zorgde dat LUB onopgelost was. Daarom zul je nog een keer DFR, FRD, of RDF moeten doen om hem op te lossen. Die drie liggen namelijk allemaal op hetzelfde blokje, dus die zijn allemaal goed om een new cycle mee te eindigen. Let er daarna wel even op of je niet per ongeluk nog een new cycle moet beginnen. Het kan namelijk zijn dat er een heleboel new cycles in zitten.

Nu je kubus weer opgelost is, moet je nog maar eens dit proberen: D' F U' F' D F U F'. Dit herken je misschien nog wel van die eerste keer dat je het ging proberen. Het is namelijk precies hetzelfde. De oplossing was eerst FDL, dan RDF. Maar dit kun je ook van te voren al plannen. Want als je FDL naar DFR zet, en dan de formule doet, en dan hem weer terug naar FDL, dan is LUB ook veranderd. Daar is nu de sticker gekomen die eerst op FDL zat. Volg je het nog?

Zo kun je het alvast vooruit plannen. Eerst kijk je waar LUB heen moet. Dat is FDL. En dan ga je kijken waar FDL heen moet. En dat is RDF! Dan kijk je waar RDF heen moet, en dat is LUB. Hij komt dus terug op LUB Ja, dat klopt. Dat betekent dat je niks meer hoeft te doen.

Of toch wel? Ja, misschien toch. Denk nog maar eens terug aan de tweede scramble (een scramble is hoe je de kubus in de war hebt): D' R U' R' D R U R'. Als je dat doet, is LUB opgelost, maar de kubus nog niet. Je weet dat je dan een onopgeloste sticker moet kiezen, en van daaruit verder moet gaan, totdat je op hetzelfde blokje uitkomt als het blokje van die onopgeloste sticker waarmee je de new cycle begon. Het kan ook gebeuren terwijl je al een 3 hoekblokjes hebt opgelost, dat LUB is opgelost, of in elk geval op de goede plaats zit, maar de rest van de kubus is nog niet opgelost. Dan moet je ook een new cycle beginnen. Dus OOK als de sticker die naar LUB moet op UBL of BUL zit!

Dan gaan we nu randblokjes oefenen. Daarvoor heb je de 2e formule nodig. Probeer R' U' D B U B' D' U R U'. Formule 2 wisselt UR om met UL. Je gaat dus eerst kijken waar UR heen moet. Dat is RD. Dan ga je kijken waar RD heen moet, en dat is UB. Dus eerst zet je RD in UL. Dat kan af en toe wat lastig zijn. Je mag hier namelijk maar 4 soorten draaien voor gebruiken: L, D, l en d. RD is gelijk een lastige. Het kan met D' l D L2. Dan doe je Formule 2, en daarna L2 D' l' D. Als je het goed hebt gedaan, is RD opgelost, en moet UR naar UB. Setup voor UB: l2 D' L2. Doe dan de formule, en doe L2 D l2. New cycles werken hier precies hetzelfde, en ook het vooruitplannen. Er zijn nu nog maar 3 dingen die je moet weten: Makkelijkere namen, omgedraaide blokjes en waarvoor Formule 3 nodig is. Eigenlijk zijn dat gelijk de 3 makkelijkste dingen.

Voor omgedraaide blokjes gebruik je gewoon een new cycle. Doe de volgende formule op een opgeloste kubus: R2 U F2 U' L2 U F2 U' R2 U F D' B2 D F' U'. LUB zit hier op de goede blokje, namelijk BLU. Dus moet je een new cycle beginnen op een onopgelost blokje. Dat kan hier op DFR. En waar moet die heen? Naar FRD. Dus je doet nu DFR-FRD. Je kunt ook doen RFD-DFR, of FRD-RFD. Niet FRD-DFR, want FRD moet naar RDF, en niet naar DFR. Omdat je bij omgedraaide blokjes gelijk al weer beland op hetzelfde blokje (RFD en DFR zijn hetzelfde blokje), is de new cycle ook gelijk voorbij.

Het kan best lastig zijn om al die letters te begrijpen, zoals RFD of UR of BD. Je moet daar best even over nadenken. Daarom is er een eenvoudig letterschema, dat je veel makkelijker kunt onthouden. Je kunt dat in de tabel hieronder vinden. Het kan handig zijn om dat even te bekijken voordat je verder leest.

Je kunt nu misschien al af en toe een kubus zonder te kijken oplossen. Want je hebt formule 3 niet altijd nodig. Kijk nog eens boven aan deze pagina naar de voorbeeldletters. WP GB GX MF H, ME VW PF HA NT IG C. Er zijn twee redenen waarom ik die letters in groepjes van 2 verdeel. Eigenlijk 3, maar die is voor een andere manier, en ook voor 4BLD en 5BLD, dus die derde is nu niet belangrijk.  De eerste is dat je er makkelijker woorden van kunt maken. Dus van WP kun je makkelijk WiP maken, en van GB GigaByte. Zo kun je het makkelijker onthouden. Maar er is nog een reden. Daarvoor moet je eerst weten waar de komma voor is tussen H en ME. Voor de komma zijn letters voor hoekblokjes, en na de komma zijn letters voor randblokjes. En nou is het zo dat als voor de komma het aantal letters even is, is dat achter de komma ook zo. En als het aantal letters voor de komma oneven is, is dat achter de komma ook zo. Anders heb je een fout gemaakt in het vooruitplannen. En als je het in groepjes van 2 verdeelt, kun je makkelijker weten of het even of oneven is. En als het aantal letters voor de komma (en dus ook achter de komma) oneven is, heb je ook Formule 3 nodig. Er zit een bepaalde volgorde in oplossen: Eerst los je de randblokjes op, dan doe je eventueel Formule 3, namelijk als het aantal letters voor en achter de komma oneven is, en daarna los je de hoekblokjes op. Maar als je eerst de randblokjes oplost, waarom staan de letters voor de hoekblokjes dan voorop?

Stel dat je de kubus zonder te kijken gaat oplossen. Dan moet je eerst nog even kijken hoe die in de war zit. Dan leer je dus niet uit je hoofd hoe die in de war zit, maar je gaat vooruit plannen vanuit LUB en UR. Controleer wel goed of echt elk blokje langs is gekomen, en dus niet elke letter. Begin eventueel new cycles, ook voor omgedraaide blokjes. Nu is het zo dat het makkelijker is om eerst letters te maken voor de hoeken, en daarna pas voor de randen. Dan kun je de letters van de randen in je korte termijn geheugen zetten, want dan los je die gelijk op nadat je er letters voor hebt bedacht. En de hoeken is niet zoveel, dus dat onthoud je wel een poosje. Vandaar die volgorde. 

Belangrijke vraag: Hoe weet je dat je alle blokjes in gedachten hebt opgelost? Daar is een formule voor. Nee, niet met draaien, maar een ander soort formule. Die is niet belangrijk voor hoeken. Maar voor randen wel. Er zijn 12 randblokjes. Nu kun je voordat je letters gaat aanmaken even kijken hoeveel randblokjes er al opgelost zijn. Dus OOK goed gedraaid. De formule voor het aantal letters is nu 11 - het aantal opgeloste blokjes. Dus als er 1 randblokje is opgelost, heb je 11 - 1 = 10 letters nodig. LET OP: ELKE KEER DAT JE EEN NEW CYCLE BEGINT KOMT ER 1 LETTER BIJ. Dat komt omdat je dan 1 letter gebruikt zonder iets op te lossen. Dus je had 10 letters nodig in het voorbeeld. Maar als je dan ook nog eens 2 new cycles begint, worden dat er 12. Dat is trouwens wel alleen voor de randen. Daarna moeten de hoeken nog. Daarvoor hoef je deze manier niet te gebruiken, want er zijn 8 hoeken, en je hebt 10 vingers (als het goed is). Je kunt daarvoor dus je vingers leggen op elk blokje dat je hebt gehad.

Dan nu een schema met setup en namen. Het is handig als je even elk van de stickers aanwijst, dan snap je zo het schema hoe elke sticker heet. Hierbij bestaat er geen y en z. Verder heten de blokjes van LUB en UR buffer, want van daaruit plan je.