De 4x4, ook wel de Rubiks Revenge genoemd, is al een stuk moeilijker dan de 3x3, de Rubiks Cube. Eigenlijk moet je er eerst voor zorgen dat het een 3x3 is! Want je weet dat de 3x3 bestaat uit centerblokjes, randblokjes en hoekblokjes. Dat is bij de 4x4 ook zo, alleen moet je er eerst voor zorgen dat de centerblokjes een kleur zijn, de randblokjes een kleur en de hoekblokjes zijn al goed, want die bestaan uit maar 1 blokje. De centerblokjes bestaan uit de vier middelste blokjes, de randblokjes bestaan elk uit twee blokjes, tussen de hoekblokjes in. 

Nog een ding, in de formules voor de 4x4 gebruik ik de officiële notatie, zie 3x3 onderaan.

 

Het kan ook zo zijn dat er staat: Um. Dat betekent Boven midden. Dat zie je hier in deze afbeelding:

Het zwarte deel is Um, en het rode deel is Rm, rechts midden dus.

Stap 1:

Deze stap is verdeeld in 5 stapjes:

1. Je begint, zoals ik al zei, met de centerblokjes, die allemaal uit 4 blokjes bestaan. Net zoals je bij de 3x3 begint bij het witte vlak, begin je ook hier met het witte centerblokje. Daar zijn geen formules voor, maar als je de hele 3x3 uit je hoofd kent, zal dit geen probleem zijn. Daar zul je gewoon even over na moeten denken. Het is handig als je vooraf, als je bekijkt hoe de kubus in de war zit, alvast een manier bedenkt uit maximaal 6 draaien (als je er echt geen kunt bedenken mag dat natuurlijk meer zijn), zodat je daar niet meer over na hoeft te denken, want dat zou te veel tijd kosten. Voor beginners is dat niet nodig, maar dit is een tip voor mensen die het al kunnen, en sneller willen zijn.

2. Nu is er niet een tweede rij of zo iets aan de beurt, maar je gaat over naar het gele centerblokje, als op jouw kubus geel tenminste tegenover wit zit.  Je moet straks trouwens wel even goed opletten dat je alle kleuren centerblokjes op de goede plek zet, want anders kom je straks niet uit met de randblokjes. Dat zou niet leuk zijn, want dan moet je helemaal de centerblokjes goed zetten, en dat kost zoveel tijd dat je waarschijnlijk niet meer je record haalt als dat gebeurt. Gelukkig is er een test hoe je zeker kunt weten dat ze goed zitten. Die test heet de BOY-test. Dat staat voor Blue, Orange, Yellow. De kleuren blauw, oranje en geel moeten dus met de klok mee staan. Dus heb je blauw voor en geel boven, dan moet oranje links. Dan moet je nog onthouden dat geel tegenover wit staat, blauw tegenover groen en oranje tegenover rood. Als dit allemaal klopt, dan is het waarschijnlijk goed. Waarschijnlijk, want deze kleurenvolgorde heb je alleen als je een moderne kubus hebt. Dus kijk voordat je hem in de war draait even of dat allemaal klopt. Dan ga ik nu uitleggen hoe je het gele centerblokje in elkaar zet. Het is logisch dat je, als je dit net zo doet als de witte, het witte blokje weer sloopt. Dus is hier een andere manier voor. Houd bij deze stap het witte centerblokje onder. Nu kijk je of er op de plek waar het gele centerblokje moet komen, bovenaan dus, een geel blokje zit. Zo ja, dan heb je geluk. Je hebt natuurlijk nog meer geluk als je het gele centerblokje al hebt opgelost. Er zijn 5 mogelijkheden, die ik allemaal even langs ga:

1. Het gele centerblokje is al opgelost. Dit komt heel weinig voor, maar als het gebeurt, dan kun je doorgaan naar het blauwe centerblokje.

2. Er is maar 1 geel centerblokje opgelost. Als dit voorkomt, zorg je er even voor dat dit blokje rechtsboven zit. Kijk nu naar de laag Um, dezelfde dus als in de tekening hierboven. Zit daar al een geel blokje in? Zo niet, zet die er dan in. Daarvoor kun je alleen deze draaien gebruiken: F, R, L en B. Zodra er een geel blokje in Um zit, draai Um dan net zo vaak totdat dat gele blokje ook vooraan zit. (Het gaat hier dus om centers, niet om randen.) Maar nu is het nog niet klaar: Hij moet namelijk ook nog linksboven zitten! Als die dus rechtsboven zit, kun je hem linksboven zetten door F'. Nu doe je de volgende 'formule' (als je het zo wilt noemen): l' U l. Nu kun je doorgaan naar mogelijkheid 3, waar 2 gele centers zijn opgelost.

3. Er zijn 2 gele centerblokjes opgelost. En ja, hierbij zijn ook weer twee mogelijkheden:

1. Die twee zitten tegenover elkaar, dus de ene linksonder en de ander rechtsboven. (Linksboven en rechtsonder kan ook, maar doe dan even U, zodat het echt linksonder en rechtsboven is.) Om ze nu naast elkaar te krijgen, doe je dezelfde 'formule': l' U l. Nu ze naast elkaar zitten, heb je óf de andere mogelijkheid met 2 opgeloste centers, of 3 opgeloste centers. Als je er 3 hebt ga dan naar mogelijkheid 4, anders naar mogelijkheid 2 van mogelijkheid 3 :-) 

2. Die twee zitten naast elkaar, dus als de ene linksonder zit, zit de ander of linksboven, of rechtsonder. Nu ga je weer even je inzicht gebruiken om met alleen d, u, R, F, L en D tussen wit en geel (dus in de twee middelste lagen)  ook zo een blok van 1 bij 1 bij 2 te krijgen. Is je dat gelukt? Dan moet je de kant waarin dat blok zit even vooraan houden. Doe dan net zo vaak F totdat ze linksboven en linksonder zitten. Omdat je wit onder hebt, zit er als het goed is nu niet alleen daar een blok, maar ook bovenaan. Doe dan net zo vaak U totdat ook die linksboven en linksonder zitten. Voor elkaar? Doe dan: l' U2 l (bijna hetzelfde als die andere dus). Als het goed is heb je nu wit en geel opgelost.

4. Er zijn 3 gele centerblokjes opgelost. Dit is niet moeilijk op te lossen. Zorg weer dat wit nog steeds onderaan is. Nu is het de bedoeling dat het enige onopgeloste gele centerblokje linksonder zit. Doe nu l F l', en ga verder met mogelijkheid 2 van 3.

5. Er is geen geel centerblokje opgelost. Hierbij moet je gelijk naar mogelijkheid 2 van 3 gaan. Het is namelijk precies hetzelfde, alleen dan 2 keer.

Het kan best even wat tijd kosten voordat je dit onder de knie hebt, maar als het zover is, kun je wit en geel echt wel in 10 seconden krijgen. Heb je vragen? Stel ze dan vooral.

3. Maak nu het blauwe centerblokje. Hiervoor hield (verleden tijd, want ik gebruik nu een andere methode) ik altijd wit links en geel rechts. Nu kun je blauw net zo oplossen als dat je wit deed, alleen dan zonder wit en geel weer te slopen. Dit is denk ik niet heel moeilijk, zeker niet als je CFOP gebruikt voor de 3x3.

4. Nu is oranje aan de beurt. Hiervoor hield ik altijd nog steeds wit links en geel rechts. Blauw hield ik onderop, en dan kun je oranje net zo oplossen als geel, alleen moet al het oranje spul vooraan komen, en niet boven. 

5. Dit is de laatste stap voor de centerblokjes. Je gaat nu rood maken, en eigenlijk dus tegelijk ook groen. Rood moet tegenover oranje, dus moet oranje onderop. Om hier goed in te worden, is het beste middel oefenen. Als je dat doet, krijg je namelijk na verloop van tijd alle mogelijke gevallen om de beurt voor je neus. Al deze gevallen zijn op te lossen met de twee formules: l' U l en l' U2 l, maar je moet af en toe wel U of B tussendoor doen, zodat de blokjes goed staan. Misschien lastig, deze stap, maar ga er gewoon mee experimenteren, dan zul je het vanzelf gaan snappen. 

Stap 2:

Nu moet je de randblokjes nog gaan maken, en dan ook nog eens zonder de centerblokjes te slopen! Nou, dat kan! Leer even deze formule uit je hoofd:

r U' R' U r'

Je gaat met deze formule de randblokjes oplossen. Hoe? Zo:

Er is een bepaald blokje waar je nu even naar moet gaan kijken. Dat is een randblokje, namelijk dat randblokje waar de voorkant en de onderkant bij elkaar komen. (Als je mijn uitleg voor de 3x3 zonder te kijken  hebt gelezen, weet je dat dat blokje FD heet) Ja, maar dat zijn er twee! Klopt, en je moet nu even kijken naar de rechtse. Welke kleuren heeft dat blokje? Stel bijvoorbeeld dat het blokje oranje-wit is. Dan ga je nu zoeken naar het andere oranje-witte blokje. Het kan trouwens zo zijn dat dit randblokje al is opgelost. Dan moet je een paar draaien doen totdat er een onopgelost randblokje voor in de plaats gekomen is. Maar waarschijnlijk is dit niet het geval. En als je dan het andere blokje met die kleuren hebt gevonden, zorg je dat die op een bepaalde plaats komt. Waar dan? Ook op de plek van een randblokje. Namelijk dat randblokje waar de voorkant en de bovenkant bij elkaar komen (FU dus). En ja, dat zijn er ook twee. En nu moet je juist de linkse hebben. Terwijl je dat blokje er nu dus inzet, moet je er wel opletten dat FD niet weggaat! Probeer dat gewoon eens, en als het niet lukt, begin dan gewoon overnieuw door te kijken welk randblokje er dan op FD links zit. Maar goed, stel nou dat je dat andere blokje wel in FU krijgt, maar niet links! Maakt niet uit. Zet hem dan rechts. Om hem links te krijgen heb ik namelijk ook een formule voor je bedacht: F R F' U. Je zult zien dat die nu links zit, en FD niet van zijn plaats is. Oké, en nu? Moeten we nu al die formule r U' R' U r' gaan doen? Bijna! Je hoeft alleen nog iets te controleren. Namelijk of randblokje UR (waar boven en rechts samenkomen) onopgelost is! Die moet namelijk echt onopgelost zijn! Waarom? Omdat de formule dat randblokje stuk maakt! En als die dus opgelost is, en je doet de formule, dan heb je niks bereikt. Als die dus onopgelost is, kun je de formule doen en doorgaan met het volgende randblokje. Maar als die opgelost is, moet je er een onopgelost randblokje voor in de plaats zetten. Dit moet gebeuren door alleen maar L, B, en R-draaien, anders gaan FD en FU stuk. Voor de eerste paar randblokjes werkt deze manier. Maar soms (niet altijd dus) gebeurt het dat je nog maar 2 onopgeloste randblokjes hebt! En als dat gebeurt, kun je natuurlijk niet in UR een onopgelost randblokje neerzetten, want die is er dan niet. Daarvoor is dus een andere manier. Zorg ervoor dat het ene onopgeloste randblokje rechtsvoor op de kubus zit, en de andere linksvoor. Zorg er ook voor dat de twee bovenste blokjes van elk randblokje (elk randblokje bestaat uit 2 blokjes) hetzelfde zijn. Nu dat het geval is, gebruik je deze formule om de laatste twee randblokjes op te lossen:

d R F' U R' F d'.

 

Stap 3:

Nu zie je dus dat je kubus eigenlijk een 3x3 is geworden. Je kunt dus nu gewoon het kruis oplossen, de eerste twee lagen, enzovoorts. NEE! Ja, de eerste twee (eigenlijk 3) lagen gaat nog wel, maar daarna niet altijd. Want op een 4x4 kan wat op een 3x3 nooit zou kunnen: Als je het witte kruis wilt gaan maken (of, voor echte CFOP liefhebbers, een OLL-formule doet), is er maar 1 randblokje opgelost! Of 3! En ik kan je beloven dat je dat nooit op een 3x3 krijgt zonder de blokjes eruit te halen of de stickers te verwisselen. Hoe doe je het dan? Heel simpel: Doe alsof die wel is opgelost. Dus als er maar 1 geel randblokje is, doe je alsof er 2 zijn. En als je er 3 hebt, doe je alsof het gele kruis gewoon al klaar is. Dus dan krijg je een geel vlak, met maar een randblokje gedraaid. In gedachten is dat randblokje dan al omgedraaid, in het echt doe je dat later. Je gaat nu eerst de 3e (eigenlijk 4e) laag oplossen. Als dat je tenminste al lukt. Want hier is nog iets wat op een 3x3 nooit kan: 2 randblokjes zijn van plaats verwisseld (niet altijd dus, maar soms). Eerst dat gedraaide randblokje. Zorg ervoor dat dat blokje FU is (dus waar voor en boven elkaar ontmoeten). Doe dan deze formule:

Rm' U2 Lm F2 Lm' F2 Rm2 U2 Rm U2 Rm' U2 F2 Rm2 F2

Wow, dat is een lange formule! Hoe leer je die ooit uit je hoofd! Daar zijn een paar trucjes voor. Zoals je bij Tips kunt zien, moet je (of mag je ;-) ) lange formules in delen leren. Hierbij kan ik de formule in 2 delen verdelen: Rm' U2 Lm F2 Lm' F2 Rm2 U2 Rm U2 Rm' U2 is deel 1, en deel 2 is F2 Rm2 F2. Deel 2 kun je denk ik zo ook wel onthouden. Maar waarom zijn ze zo oneerlijk verdeeld? Omdat er bij deel 1 iets is waardoor je het makkelijker kunt onthouden: Elke keer dat je iets met Rm doet, doe je daarna U2, en elke keer dat je iets met Lm doet, doe je daarna F2. Dan hoef je dus alleen maar Rm' Lm  Lm' Rm2 Rm Rm' te onthouden, en daarna deel twee. Ik hoop dat het je nu makkelijker lukt.

Maar er was nog iets aan de hand: 2 randblokjes zijn verwisseld. Ook daar is een formule voor:

Rm2 U2 Rm2 u2 Rm2 Um2

Hierbij moet je de twee onopgeloste blokjes voor en achter houden. Het kan ook zijn dat ze niet tegenover elkaar zitten, maar 'naast' elkaar, als je dat zo kunt noemen. Als het goed is ken je formules voor de 3x3, zoals R2 U' R' U' R U R U R U' R. Deze formule kun je gebruiken om ze echt tegenover elkaar te krijgen.

 

Het kan best even lastig zijn om dit allemaal te leren, maar als je eerst je 4x4 5 keer oplost met behulp van deze uitleg, en het daarna en keer zelf probeert, lukt het vast. Leer wel even alle formules uit je hoofd:

l' U l (gele centerblokje)

l' U2 l (gele centerblokje)

r U' R' U r' (normale randen)

d R F' U R' F d' (eventuele laatste 2 randen)

Rm' U2 Lm F2 Lm' F2 Rm2 U2 Rm U2 Rm' U2 F2 Rm2 F2 (omgedraaide rand)

Rm2 U2 Rm2 u2 Rm2 Um2 (2 verwisselde randen.)

 

Trouwens, ik heb ook uitleg voor 4BLD

 

 

 

Maak jouw eigen website met JouwWeb